Wax walba bilow ayey leeyihin bilowgaas oo laga qabo rajooyin iyo hammi badan, idil waxaa loo aqal geeyay ninkii Axmed ahaa, oo sidaas ayey waxay uga mid noqtay reer Cilmi Warfaa, waxaa u bilowday Nolol cusub oo ka duwan tii ay ku noolayd.
Markan waxay leedahay Guri ay iyada maamusho, garaadka idil wuxuu ahaa mid ka wayn da’deeda oo da’ahaan gabadhu waa yarayd, balse, waxay ahayd mid garan karta waxa laga doonayo iyo waxa ay ka mudnaayeen Dadka ay Xilaha u ahayd.
Xushmad, Naxariis, qiimo inta uu la eg yahay dhamaan Alle wuu ugu deeqay wayna kula dhaqmi jirtay reerka ay Marwada u ahayd, waxaana la oran karay dhmaan reerka oo dhan kor ilaa hoos waa ay deeqday Idil oo waxay ahayd midda kaliya ee qof walba uu jeclaa in uu la saaxiibo ama wax la wadaago.
Axmed aad ayuu u jeclaa idil oo wax uu ka taban jiray ma jirin sidaas si la mid ah idil Iyana waa ay jeclayd ninkeeda iyo dhamaan ciddiisa, sida aan soo sheegayna danta ayaa ah midda midaysa Umadaha, haddii ay taas meesha ka baxdana waxaa bilowda iska horimaad iyo is jiid jiid umaddaas dhex mara.
Waxaa la joogay in muddo ah idilna wali ma curan oo Alle wax caloosheeda ma uusan ku beerin, ma ahayn hammiga reer cilmi warfaa in gabadha ay xoolaha intaa la eg ay ka baxsheen aysan wali fulin mid ka mid ah sababihii loo soo guursaday, balse, is waydiinta ayaa waxay tahay waxa laga doonayay Idil in ay fuliso ma wax ay awood u leedahaybaa mise waa wax ka baxsan awoodda Aadanaha?
Yaaba is wadiiya su’aalahaas qof walba waxaa u muuqda waxa uu doonayo, cadaadiska ah Idil in aysan curan ma ahayn mid ka imaanayay Axmed xagiisa oo wuxuu ahaa mid ka imaanayay Aabaha dhalay axmed, waa Cilim Warfaa.
Umadda haddii dhinaca diinta iyo aqoontaba ay ka arradan tahay waxaa ku yaraadaa dulqaadka, waxaa kaloo daboola qalbigooda mugdi aysan waxba ka arki karayn, kaas oo ku kabiixa ama ku qasba in ay faraha la galaan wax aysan awooddooda lahayn, garan karina macnahooda, waana miidda haysata maanta Idil.
Culays dhinac walba ah ayaa ku yimid dhamaan qoysaska labada dhinac, inkastoo la oran karay dhamaan culaysyada waxay ahaayeen kuwa ku badan Idil xageeda oo Aflagaaddo, Dhaga hadal iyo Dhaqan xumaba way kala kulmaysay dhamaan cidda reer Cilmi Warfaa marka laga reebo ninkeeda waa axmed oo isagu ku qanacsanaa marwadiisa ogaana in waxa laga dalbanayo gabadha aysan ahayn wax ay iyada awooddeeda leedahay.
In muddo ah markii uu soo jiitamayay Muranka ku salaysan dhanka dhalidda owlaadda, idilna ay harsan wayday ayay reer cilmi warfaa go’aansadeen in gabar kale loo doono wiilkooda iyada oo Idil aan la furin si ugu yaraan doonista qoyska ee ilmaha ku salaysan loo helo.
Sidii ayaa la yeelay oo waxaa loo doonay axmed gabar kale, runtii kuma uusan qanacsanayn balse maadaama uu ahaa wiilka kaliya ee reerka oo inta kale oo la dhalatay ay gabdho ahaayeen ma jeclayn in uu niyad jabsho labadiisa waalid iyada oo waliba lagula dar daarmay in uu idil furo ayuu dood dheer kadib ku qanciyay ciddiisa in idil uusan furin balse uu ka aqbalayo dalabkooda ah in uu guursado marwo labaad oo ay ayagu keenaan.
Waxaa loo guurshay axmed xaaskii labaad oo iyana dhaqaala badan laga soo baxshay ahaydna gabadha la oran karay waa kusoo xigtay idil dhanka quruxda, balse, qiimaha iyo garaadkaba aan idil usoo dhawayn, nasiib wanaag markii loo aqal geeyayna isla markiiba gabadhaas horey waxay ka yeelatay Ziyaado (Uur) ay ku dhashay Wiil.
Waqiga wuxuu is guraba Idil waxaa la qabaa 7 sano iyada oo 16 jirta ayaa lasoo guursaday maantana waa 23 jir lala qabo Xaas kale aana lahayn wax owlaad ah, Idil waajibaadkeeda dumarnimo mar walba waa gudanaysay, waxaana la oran karay way dareensanayd wax walba sida ay u dhacayeen, balse awood aysan lahayn darteed ayey uga aamusaysnayd, laakin markan waxay gaartay go’aan aan kasoo noqosho lahayn kaas oo ay ka fakaraysay muddo aad u fog.
Waxay garatay in ay iskaga hayaanto nolosha ay la wadaagasay Axmed, waxayna go’aansatay in ay la wadaagto Axmed go’aanka ay gaartay si loogu fududeeyo arrimaheeda.
Runtii markii ay u sheegtay arrinkaa Axmed kuma uusan farxin, maxaa yeelay, aad ayuu u jeclaa Idil, duruufta iyo xaaladda uu ku jirana ma ahayn mid uu isagu Mas’uul ka ahaa ee waxay ahayd xaalad ka timid dhanka waalidkiisa taas oo uu iyaga ku raali galinayay xaaskisana uu aad u jecelaa, wuxuuna waydiiyay idil dhowr su’aalood oo runtii jawaabahooda ay ku adkaadeen, kuwaa oo qaarkood ahaa bal haddii ay dhibsatay sida uu ula dhaqmo ama waajibaadka ka saaran xaaskiisa uu u gudan waayay sidii loogu tala galay.
Idil oo la hadlaysa ayaa ku qancsiay Axmed iyada oo dhahaysa “walaalkey Alle ayaa ii jeeda in wax aan kaa tabanayo caawa aysan jirin, arrintan aan kaa codsanayana waa arrin aan muddo rog rogayay oo ma ahan wax sababteeda aad adiga leedahay, balse waa wax ku qaas ah rabitaankayga nololeed iyo tiigsiga hadafyada aan tiigsanayo”.
Hadalka Idil ay kula hadashay oo ay uga dhaadhicinaysay in uu iska furo wuxuu ahaa hadal dheer oo qoraal ahaan aanan halkan kusoo koobi karin, balse, muhiimaddiisa ay ahayd in ay damacday in ay iyana maadaama 7 Sano oo ka mid ah nolosheeda ay Axmed lasoo qaadatay Nolol ahaana ay hadda damacday in ay horey usii socoto oo arrimo badan oo nolosheeda ah waddadana ku sugaya ay bal sii eegto sida xaalkoodu noqon doono.
Waa runteed qof walba arrima badan oo noloshiisa ah ayaa sugaya waana wax loo baahan yahay in qofku sii eego sida xaalkiisu noqon doono, idilna Damac badan iyo Hammi ku salaysan gaaritaanka heer ka wanaagsan heerka ay nolol ahaan ku jirtay ayey bartilmaameedsanaysay.
Ugu dambayn waxaa la isla gartay in la is cafiyo qof walbana qofka kale wixii uu ka mudan yahay uu ka helo sidaana lagu soo gaba gabeeyo gurigii dhisnaa muddadaama, hammiga ama hanka laga qabay in wax badan la gaarana la oran karay qaarna waa la gaaray qaarna lama gaarin.
Aarintii markii ay dhamaysteen ayaa loo gudbiyay waalidka axmed, aabaha dhalay axmed isaga waxba kama uusan oran oo waxaa la oran karay idil maadaama ay raagtay In macna badan uusan ugu fadhin joogiddeeda iyo bixiddeeda marba haddii laga waayay wixii Xoolaha badan looga baxshay ee ahayd in qoyska odaygan ay kusoo kordhiso Awlaad.
Dhanka hooyada Axmed iyo walaalihii dhamaan waxaa la oran karay aad ayay uga xumaayeen in idil ay gacantooda ka bixi doonto oo reerkooda ay ku laaban doonto, xaqiiqdiina waxaa la oran karay shaqsiyadda idil iyo dhaqankeeda oo wanaagsanaa ayaa la oran karay waa midda sababtay in loo murugoodo lagana xumaado ka bixitaanka ay reeka ka baxaysay.
Qorshaha dunida laguugu yaboohay iyo midka aad adiga doonaysid oo is leedahay gaar mararka qaar kala duwanaantiisa wuxuu gaaraa heer aan la mahdin amaba lagu riyoon, waana midda hadda haysata Idil, hammiga ay lahayd ee ahaa in ay mar uun nolosha ay kusoo kortay mid dhaanto hesho mase hirgalin wali, halganka arrintaana waa mid socda wali.
La soco…..
W/Q : Mohamed Musa Sh. Noor
Waan soo dhaweynaynaa sheekooyinkiina iyo qoraaladiina ku soo dira akhri100@gmail.com, ama alishka5@gmail.com ama website ka https://www.akhri.so/
Leave a Reply