Dhacdooyinka qofka ku dhaco nabar ahaan qofka kama muuqan karaan, balse saamayn ballaaran way ku yeelan karaan xusuusta dambe ee qofka, waana sida aan ka arki karno Idil.
Idil guurarka ka xumaaday oo kaliya maahan dhaawacyada ay tabaysay, waxaa la oran karaa waxaa saamayn ku yeeshay hadalada ay kala kulantay dadka ay xididka ahaayeen iyo bulshada ay markaa la noolayd oo ahaa in aysan waxba soo saaidin, micnaha wax Owlaad ah aysan dhalin.
Marka laga soo tago saamaynta ay ku yeesheen hadaladaas qallafsanaa idil, hadana waxaa mar walba jiray hammi ay lahayd oo riyadiisa ay jeclayd in ay gaarto maalin uun marka ay rabtaba ha noqotee.
Hammi in uu qofku leeyahay waa astaan muujinaysa in qofku gaari karo Guul, taas oo soo hor mari karta ama soo daba mari karta, qofka hammiga leh mar walba waa mid ka horeeya kan sugaha ah ee ku nool Rajada Calafka.
In aad hammi yeelataa ma ahan wax adag, balse, waxaa kasii wanaagsan in aad tahay qof doonayo muujinayana in uu ficil ahaan ku gaaro riyada hammigiisa isaga oo diyaar u ah caqabadaha ku hor gudbanaan kara hammigiisa, waana qasab in qof walba ogaadaa gaaritaanka hammiga in mar walba aysan fududayn oo caqabadaha ay yihiin kuwa is daba yaala oo la doonayo in looga gudbo si dhabar adayg ah oo karti iyo adkaysi ay ka muuqato.
Idil inkastoo ay hammigaas sare lahayd diyaarna u ahayd gaaritaankiisa in ay waddo kasta u marto, hadana wali wax talaaba ah ma qaadin oo waxay ku jirtay barashada dadka Magaalada iyo isla magaalada nafteeda, taas oo la dhihi karay waxay u ahayd lagama maar maan.
Kartida iyo fir fircoonaanta waa mid loo dhasho, idilna taas haybad ayuu Eebe u siiyay, waxaa intaas usii dheeraa in ay ahayd qof isku kalsoon, oo mar walba hubtay in waxa ay qabato ay ka gun gaari karayso, waxay kaloo haybad u lahayd samaynta Asxaabta oo waxay ahayd Qof Bulshay ah, dadaal dhinac walba ahna waxay u gashay sidii ay magaaladan ay ku riyoon jirtay uga soo saarto riyooyinka uga duugan.
Idil muddo yar kadib waxay nasiib u yeelatay in ay Shaqo yar ka hesho Dukaan Cunto lagu gado kaas oo ay habayarteed uga soo qal qaalisay islaan ay saaxiib ahaayeen, ilaa muddo ayey ka shaqaynaysay Idil, xoogaa Dhaqaala ahna waa ka aruursatay.
Muhiimadda ay dukaanka shaqadiisa u qaadatay ayaa ahayd in ay ku fahanto qaabka shaqada magaalada, muddoo yar kadibna waxay go’aansatay in ay ku laabato Baaddiyihii ay awal ka timid, balse, markan ma ahan mid Nolol ka doonayso, sababta ay u aadday ayaa ahayd in ay soo xaraashato Xoolihii yaraa ee ay ka heshay meherkeedii hore iyo kii dambaba.
Waxa ku kallifay in ay sidaas dhaqsaha u laabato ayaa waxay ahayd in ay fahantay ama ogaatay meeshii ay wax ka bilaabi lahayd, in Dad ay u shaqaysana aysan ahayn midka caawinaysa gaaridda hadafkeeda, waana sababta kalliftay in wixii yaraa ay tuhmaysay ay ka war doonto.
Idil xoogaa ayay kusoo raagtay Baaddiyaha, sababtana waxay ahayd in ay kaalmeynaysay hooyadeed oo xoogaa yara xanuunsanayd, markii ay shaqadaas soo dhamaysatayna horey ayay kasoo xir xiratay iyada oo duco kasoo qaadatay waalidiinteeda, si fiican ayaana loogu soo duceeyay kadibna waxay soo ambaqaaday safarkeeda ay muqdisho ugu soo laabanaysay, wixii ay tuhmaysayna waa soo xaraashatay.
Riyada idil waa billow, hadda ayey taagantahay meesha ay rabtay, sahankeedi magaalada iyo dulqaadkii ay u muujisayna kuma qasaarin oo waa tan dib isku soo hubaysay dhaqaala ahaan.
Idil awal ayey horey u qorshaysatay shaqada ay bilaabayso, isla markii ay magaalada soo gashayba waa taa bilowday ka ganacsiga shidaalka, waxay miis yar ku lahayd waddada soddonka, inta u dhaxaysa baar ubax iyo black sea.
Shaqada waxaa aad uga gacan qabtay gabar ay saaxiibo ahaayeen oo la dhihi jiray Nasro, taas oo heshay dhoof ay magaalada uga baxaysay kuna wajahaysay dhankaa iyo kenya, waxayna idil isla garteen in ay ka gadato shidaalka yare ee u yiil goobta miiskana sidaa ugu wareegto.
Dunida waa mid dhib badan, hadana kuma dhib badna ayaa la dhihi karaa qofka uu u Alle u sahlo ee waa ku dhib qofka uu alle ku dhibo, idil maadaama ay haybad u lahayd samaynta asxaabta intii yarayd ee ay magaalada joogtay ay is barteen Nasra, si wacana isku fahmeen wax badana wada qaybsadeen waa tan nasro maanta meel aan la ilaabi Karin uga soo baxday idil.
Idil way ogayd abaalka ay nasra ku leedahay ka gadashada alaabta ay ka gadatay uguma ekayn ee mahadnaq aad u qurux badan ayey huwisay Nasra, maxaa yeelay waxay ogayd halka ay kasoo bilowday nolosheeda iyo maanta heerka ay taagantahay iyo wixii ay soo martayba.
Idil aad ayey ugu faraxsanahay ayaa la oran karay inta magaalada ay ka heshay dhan dhaqaale iyo dhan dadeedba, dadka ugu wanaagsan magaalada waa baratay waxna waa la qaybsatay, iyana si wanaagsan ayaa looga jeclaa magaalada.
Idil ma haysan dhaqala buuran oo u camir karay miiskeeda, intii ay haysatayna waa taa kula wareegtay alaabtii yareed ee Nasra, nasra ayaasa aad u caawisay oo bartay ganacsato kale oo shidaalka inta laga soo qaato loo caddeeyo, kadibna lacagahooda loo celsho.
Idil dadaal aysan waxba u reeban ayey gashay, sida ay kolba maalin meel ugu dhacaysay waxay gaartay markii dambe in ay ka dalacdo miiska oo ay kiraysato bakhaar ay ku kaydsato shidaalada.
waxay kaloo shirkoobeen dumar kale oo ay isku xaalad ahaayeen, qaarkood waxay ahaayeen Agoomo koris, qaarna garoobo, qaarna ragooda waxba ma haynee ayaga ayaa u shaqayn jiray.
La soco…..
W/Q : Mohamed Musa Sh. Noor
Waan soo dhaweynaynaa sheekooyinkiina iyo qoraaladiina ku soo dira akhri100@gmail.com, ama alishka5@gmail.com ama website ka https://www.akhri.so/
Leave a Reply