Mar Alla markii lagu war helay in la diley Amiir Doolaal. Waxa uu jab weyn soo waajahay guutadii uu hoggaaminayey, oo ka dagaalamaysay aagga bidix ee ciidanka boqor Baasaweyne. Markii la arkay in aad loo jafay guutadii Doolaal, waxa uu Baasaweyne amar ku bixiyey in uu hoggaaminta la wareego ku-xigeenkiisii abbaanduulanimo; oo ay ilma adeer seddexaad ahaayeen. Abbaanduulihii cusbaa aad buu u adkeeyey guutadii, gummaadkiina waa uu ka yaraaday sidii hore. Weerar ba’an iyo difaac adagba waa uu ku tallaabsadey. Waxase musiibo haddana ku noqotey ciidankii Baasaweyne, in mar labaad laga diley Muumin Aw Xabeeb oo walaalkii dhalay, guutadii uu hoggaaminayeyna cagta la mariyey. Firxadkiina ay guutooyinkii kale ku kala biireen. Dacalkii guutada Muumin ahayd, hadda waa bannaanatahay. Waa cidla’ aan axad taagani uusan jirin.
Wixii la is jafaba oo boqolaal ciidan kor u dhaafaya birta laga aslay, oo labada dhinac ah. Halka garabka Baasaweyne laga diley laba abaanduule oo guutooyin hoggaaminayey. Ayaa uu abaanduulihii labaad ee Muumin Aw Xabeeb booskiisii waxa la geliyey ku-xigeenkiisii. Aaggii dacalka ahaa ee bannaanaadey, waxa is yidhi ka faa’ideysta ciidankii Geesaweyne. Waxa se ay noqotey mid ay ku hungoobeen. Waxaana meeshii qabsadey ku-xigeenkii Muumin. Ciidan kusoo wajahnaa oo uu watey Xirsi madaxweyne waa la jebiyey. Waxaana la diley oo lala helay shiishka Xirsi oo ahaa abaanduulaha guutada.
Guutadii dhexe ee uu hoggaaminayey Mahadle Baasaweyne, waxa ay aad u xoojisey dhinaca weerarka. Waxa aynna horseeday in la dilo Madaxweyne oo ahaa Geesaweyne walaalkii, iyo wiilkii uu adeerka u ahaa ee Ibraahin Ciilweyne. Labada dhinac hadda jabku waxa uu ku badanyahay dhinaca Geesaweyne, walow uu isagu markii hore ku horreeyey. Dhimashadii waa tiro beeshay, dhaawacuna waa xad ka bax. Waxa la gaadhey xilligii gabbal-dhaca, weli ciidankii waa is ku jiraa. Fari kama qodna. Waxase aad mooddaa in dhinaca Baasaweyne, maadaama uu ka ciidan yaryahay in ay daciifeen tiradoodu. Kolkii se lagu war helay in gabbal-dhac ay tahay, oo cadceeddii godkii ku galbatey. Ayaa dib loo kala gurtey, qolo walbana dhaawaceedii iyo meydkeedii qaadatey.
Garab walba waxa uu dib ugu sikaday boqortooyadii aag u dhow. Sahay iyo tamarin kale wixii uu heli karaayey habeenkaas ayaa uu dirsadey. Geesaweyne waxa laga diley Madaxweyne oo ahaa walaalka iyo laba uu adeer rumaata u yahay Xirsi madaxweyne iyo Ibraahin Ciilweyne. Halka Baasaweyne laga diley wiilkiisii Doolaal iyo wiilka walaalkii dhalay Muumin Aw Xabeeb. Balse labada dhinac tirada ciidanka kale waxa la diley boqolaal wax kor dhaafaya. Qolo weliba, waxa ay sii qorsheysay qaabdhismeedka dagaal ee ay berri ku dagaal geli doonto. Berri waa kolka lakala baxayo, oo midkii roonaada labada boqortooyo u hadhayo.
Aroortii hore, kolkii cadceeddu ay soo iftiintey ayaa heegan labadii dhinac mid walba galey. Dhinac walba waa karaar qaatey, sahay iyo kaabis badan oo tii hore ka xoogweyn ayaa la isu carbistey. Labada boqor ee Geesaweyne iyo Baasaweyne waa isu dhaarsanyihiin. Kolki labadii ciidan mid walba dhinaciisa kasoo saftey; oo leebkii iyo qaansadii la isa saarey, warankii la isu jeediyey, isagoo gaashaanku weheliyo. Waxa mar keliya lagu qeyliyey sidii caadada u ahayd “Haddaad noolaataan maanta!” iyo “Haddaad idinkuna noolaataanba!”.
Dagaalkii kolkii uu cabbaar socdey; welina la ismari kari la’yahay. Milicduna soo kululaatey, waxa haddana si gaadmo ah uu dagaalyahankii kasoo jeeday boqortooyada Geesaweyne ee Awseed uu waranka la helay Ducaale Aw Xabeeb oo Baasaweyne adeer rumaata u ahaa. Dhulkaba ulamuu dhicine; waa rawaxey. Guutadii uu hoggaaminayey talo xumo baahsan baa soo wajahdey. Halka guuto uu hoggaaminayey Awseed ay qeyb kamid ahi badhtanka u gashay guutadii Ducaale, gumaad afarta jiho ah oo aan xad lahayn baa haleelay guutadii. Wixii soo hadhay ee firaxadka ahaa waxa ay kala noqdeen kuwo dhabarka sii jeediya; oo cagta la mariyo iyo kuwo guutooyinkii kale ee Baasaweyne ku kala biirey oo aan tayo lahayn.
Dhabarjab aad u ballaadhan baa soo wajahay Baasaweyne.
abaanduuliyaashii ugu khatarsanaa ee guutooyinka hoggaaminayey seddex kamid ah ayaa laga diley. Waxa soo hadhayba waa guutada Baasaweyne iyo guutada wiilkiisa ee Mahadle Baasaweyne. Seddexda guuto ee kale waxa hoggaaminaya ku-xigeennadii abaanduulayaasha oo aan khibrad iyo dagaalyahannimo xirfadeed aan lahayn! Talo waa cakirantahay;
W/Q Cabdifataax Barawaani
Waan soo dhaweynaynaa sheekooyinkiina iyo qoraaladiina ku soo dira akhri100@gmail.com, ama alishka5@gmail.com ama website ka https://www.akhri.so/
Leave a Reply